Γαστρεντερική στάση ή αλλιώς γαστρεντερική υποκινητικότητα, ειλεός, GI stasis (Gastrointestinal stasis = Γαστρεντερική Στάση) ονομάζεται η κατάσταση στην οποία το πεπτικό σύστημα σταματάει να κινείται ή είναι μπλοκαρισμένο (συνήθως από τρίχες) ή υπάρχουν αέρια.

Στη φύση τα κουνέλια όπως έχουμε πει είναι τα θηράματα, καθώς θα γίνουν βορά για τα σαρκοφάγα ζώα. Τα ζώα που είναι άρρωστα είναι ο εύκολος στόχος από τους θηρευτές τους. Για αυτό το λόγο κρύβουν τις ασθένειές τους. Είναι ένα φυσικό ένστικτο που έχει περάσει και στα κατοικίδια κουνέλια. Οπότε είναι αρκετά σημαντικό να γνωρίζουμε το κουνελάκι μας για να παρατηρήσουμε τυχόν αλλαγές στη συμπεριφορά του.

Τι συμβαίνει στη γαστρεντερική στάση;

Το πεπτικό σύστημα επιβραδύνεται ή σταματάει. Τότε τα παθογόνα βακτήρια συσσωρεύονται στο έντερο, απελευθερώνοντας αέρια στο σύστημα, προκαλώντας φούσκωμα, πόνο και έτσι μειώνουν τη διάθεση του κουνελιού μας να φάει ή να πιει ακόμα και νερό. Έτσι, επιδεινώνεται το πρόβλημα, καθώς το κουνέλι αφυδατώνεται και λιμοκτονεί, με συνέπεια να μην παίρνει τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για να ζήσει. Όσο περνάει η ώρα, το πεπτικό σύστημα όλο και περισσότερο συμπιέζεται και το κουνελάκι μας περνάει όλο και πιο δύσκολα το χρόνο του. Τα βακτήρια αυτά μπορούν να απελευθερώσουν τοξίνες, φουσκώνοντας το συκώτι και αυτό μπορεί να αχρηστεύσει το συγκεκριμένο όργανο. Στην ουσία μιλάμε για έναν αργό και αθόρυβο θάνατο, καθώς όσο περνάει η ώρα που το κουνέλι μας δοκιμάζεται κάτω από αυτή την κατάσταση, αποδυναμώνεται και εν τέλει θα οδηγηθεί στο θάνατο.

Αιτίες που οδηγούν σε γαστρεντερική στάση

  • Αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες.
  • Άγχος/Στρες (Θόρυβος, αλλαγή χώρου, εγχείρηση, φωνές, απώλεια συντρόφου κουνελιού κλπ)
  • Αλλαγή περιβάλλοντος ή γνωριμία με νέο κουνέλι ή κάποιο άλλο κατοικίδιο.
  • Κάποιος πόνος πχ θέμα με δόντια.
  • Μικρός χώρος, ελλειπής άσκηση/κίνηση.
  • Δίαιτα χαμηλή σε φυτικές ίνες (περισσότερα πέλλετς από όσο πρέπει, διατροφή που βασίζεται σε μούσλι).
  • Ακατάλληλες τροφές (μούσλι, σοκολάτες, δημητριακά, μπισκότα, γατοτροφή κλπ).
  • Αφυδάτωση.
  • Αλλεργία σε Λαχανικό.
  • Ασθένεια.
  • Συσσώρευση τριχών στο πεπτικό σύστημα κατά τη διάρκεια της τριχόπτωσης.
  • Μακροχρόνια χρήση αντιβιοτικών ή χρήση απαγορευτικών φαρμάκων για κουνέλια.

Συμπτώματα

Αν δούμε κάποιο από τα παρακάτω, καλούμε έναν εξειδικευμένο κτηνίατρο για να μας πει τι να κάνουμε. Συνήθως απαιτείται άμεση επίσκεψη στο κτηνίατρο, καθώς όσο καθυστερούμε είναι εις βάρος του κουνελιού μας.

  • Ανορεξία ή αλλαγή στις διατροφικές του συνήθειες πχ τρώει λιγότερο από όσο συνηθίζει ή τρώει μόνο πέλλετ αντί χόρτου.
  • Μικρότερα κόπρανα, κόπρανα με βλέννα ή διάρροια.
  • Κάθεται σαν ημικαρβελάκι με την κοιλιά πιεσμένη στο έδαφος ή βλέπουμε αδυναμία να κρατήσει το κεφαλάκι όρθιο και γενικά να σταθεί.
  • Ληθαργικότητα/Ακινησία.
  • Τρίξιμο δοντιών δυνατό, όχι σαν αυτό που ακούμε όταν τα χαϊδεύουμε.
  • Ήχους από το πεπτικό σύστημα δυνατούς ή μπορεί να μην ακούμε το στομάχι να δουλεύει.

Αιτία ή Αποτέλεσμα/ Πώς το κουνελάκι μου να μην πάθει γαστρεντερική στάση;

Η γαστρεντερική στάση είναι αποτέλεσμα των συμπτωμάτων που αναφέραμε παραπάνω. Ωστόσο, πολλά από αυτά τα συμπτώματα είναι αποτελέσματα ενεργειών. Καλό είναι, λοιπόν, να ψάξουμε την κύρια αιτία ειδικά αν το κουνελάκι μας παθαίνει συχνά γαστρεντερικές στάσεις.

  • Αν το κουνελάκι μας είναι φοβικό, θα πρέπει να βρούμε στο σπίτι μας κάποια ήσυχη μεριά που να μην έχει θορύβους που μπορεί να το τρομάζουν ή να το στρεσάρουν. Μπορεί να χρειαστεί κάποιος θεραπευτής ειδικός για κουνέλια για να ξεπεράσει τις φοβίες του.
  • Αν αλλάζουμε περιβάλλον πχ ταξίδι, μετακόμιση, νέο κατοικίδιο καλό είναι να μιλήσουμε με έναν εξειδικευμένο κτηνίατρο. Υπάρχουν συμπληρώματα που βοηθούν το κουνελάκι μας να ξεπεράσει το στρες ή που βοηθούν στην κίνηση του εντέρου.
  • Αν υπάρχουν θέμα με τα δόντια, θα πρέπει να πείσουμε το κουνελάκι μας να τρώει περισσότερα χόρτα. Αν δεν τρώει θα πρέπει να αυξήσουμε τις επισκέψεις στον κτηνίατρο για να τροχίσει τα δοντάκια του.
  • Αν έχουμε ένα μικρό κλουβί ή το κουνελάκι μας δεν κινείται, θα πρέπει να του βρούμε έναν ιδανικό χώρο και να ασχοληθούμε μαζί του για να ασκείται.
  • Πρέπει να κοιτάξουμε τη σωστή διατροφή, ανάλογα με την ηλικία του και όταν πρόκειται για λαχανικά πρώτα κάνουμε δοκιμές με μικρές ποσότητες για αν δούμε αν μπορεί να το φάει. Αν δούμε διάρροια ή οτιδήποτε, απλά δεν ξαναδίνουμε το συγκεκριμένο λαχανικό.
  • Η συσσώρευση τριχών οφείλεται στον ελλειπή καλλωπισμό. Οπότε ενημερωνόμαστε για το πώς μπορούμε να καλλωπίσουμε σωστά το κουνελάκι μας.
  • Ποτέ δεν αλλάζουμε απότομα τις διατροφικές συνήθειες, πάντα χρειάζεται μια μεταβατική περίοδος. Και πάντα μα πάντα είμαστε σε συχνή επαφή με έναν εξειδικευμένο κτηνίατρο και δεν ξεχνάμε τα τσεκ απ του και στον κτηνίατρο και στο σπίτι. Ακόμα και τα μίνι τσεκ απ στο σπίτι, μπορούν να σώσουν το κουνελάκι μας, αλλά δεν αντικαθιστούν τα τσεκ απ στον κτηνίατρο.
  • Στείρωση, ακόμα και το ορμονικό στρες μπορεί να οδηγήσει σε γαστρεντερική στάση.
  • Η γνωριμία με νέο κατοικίδιο γίνεται σταδιακά για να μην στρεσαριστεί το κουνελάκι μας. Αν πρόκειται για σκύλο ή γάτα επικοινωνούμε με εκπαιδευτή, ώστε ο σκύλος και η γάτα να μην θεωρήσουν το κουνέλι ως παιχνίδι ή θήραμα, για αν μπορέσει το κουνελάκι μας να εμπιστευτεί το νέο του φίλο. Χωρίς εκαπιδευτή, ειδικά το πρώτο καιρό θα είναι δύσκολο ή σχεδόν ακατόρθωτο. Εκτός αν το γατάκι ή ο σκύλος είναι μικρά σε ηλικία, οπότε ο χαρακτήρας και η συμπεριφορά του ακόμα αναπτύσσονται. Αν δούμε όμως το παραμικρό ο εκπαιδευτής είναι η μόνη λύση. Για τα κουνελάκια ακολουθούμε τα λεγόμενα bonding sessions. Αν δούμε το κουνελάκι μας στρεσαρισμένο επικοινωνούμε με τον κτηνίατρο για να μας προτείνει κάποιο συμπλήρωμα ή κάποια λύση.
  • Νερό καθαρό σε μπολ και βλέπουμε αν πίνει νερό. Αν δούμε κάποια αλλαγή επικοινωνούμε με τον κτηνίατρο μας.

Θεραπεία

Όταν δούμε το κουνελάκι μας κακόκεφο και με τα παραπάνω συμπτώματα ή γενικότερα κάποια αλλαγή στη συμπεριφορά του επικοινωνούμε άμεσα με έναν εξειδικευμένο κτηνίατρο. Ακόμα κι αν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τη στάση μόνοι μας πρέπει να πάμε, για να βρούμε την αιτία. Αν δεν βρεθεί η αιτία το πιθανότερο είναι να ξαναπάθει στάση σε μικρό χρονικό διάστημα. Αν είμαστε στην επαρχία, επικοινωνούμε με έναν εξειδικευμένο κτηνίατρο να μας πει τι να κάνουμε και πάμε σε κάποιον κτηνίατρο που εμπιστευόμαστε για να βγάλει ακτινογραφίες, να χορηγηθεί ορός αν χρειαστεί. Για την αγωγή εμπιστευόμαστε ΜΟΝΟ τον εξειδικευμένο κτηνίατρο με τον οποίο επικοινωνήσαμε. Αν είμαστε σε κάποιο αστικό κέντρο και δεν βρίσκουμε τον κτηνίατρο μας στο τηλέφωνο επικοινωνούμε άμεσα με κάποιον άλλο κτηνίατρο. Υπάρχει η περίπτωση να είναι αργά το βράδυ και ο κτηνίατρος να μας δώσει οδηγίες ή να μας προτείνει να πάμε σε κάποια κλινική αν υπάρχει στην περιοχή μας.

Τι μπορούμε να κάνουμε μέχρι να πάμε στον κτηνίατρο;

Οι κτηνίατροι μην ξεχνάμε πως είναι άνθρωποι εκτός από επιστήμονες. Μπορεί να έχουν άλλα έκτακτα περιστατικά εκείνη την ώρα ή το καλοκαίρι να είναι σε διακοπές σε κάποιο μακρινό μέρος. Οπότε ακολουθούμε τις οδηγίες που θα μας δώσει τηλεφωνικώς.

Ωστόσο μέχρι να πάμε σε κάποιον κτηνίατρο για να εξετάσει το κουνελάκι μας, καλό είναι να προσπαθήσουμε κι εμείς λιγάκι για να μην μείνει νηστικό και χειροτερέψει η κατάσταση και γενικά να κινήσουμε λιγάκι το πεπτικό σύστημα.

ΠΑΝΤΑ μα πάντα έχουμε το Κουτί Πρώτων Βοηθειών και φροντίζουμε να μην λείψει τίποτα από αυτά.

Ξεκινάμε με Critical Care από Oxbow ή Rescue Feed από Bunny Nature και ακολουθούμε τις οδηγίες της συσκευασίας για να φτιάξουμε το μείγμα που μας λέει. Δίνουμε 5ml-8ml από το μείγμα που φτιάξαμε κάθε 3-4 ώρες (Αν πχ είναι ξημερώματα μέχρι να ανοίξει το πρωί ο κτηνίατρος για να μας δει). Αν δεν τρώει το μείγμα αυτό, μην ξεχνάμε πως θα έχει ανωρεξία, δίνουμε λίγο NESTLE bio που υπάρχει σε βαζάκι και έχει μέσα φρούτα, για να μπορέσουμε να το δελεάσουμε να φάει λίγο. Στόχος μας είναι να μην μείνει άδειο το στομαχάκι.

Έπειτα δίνουμε κάποιο διεγερτικόπροκινητικό εντέρου και αυτό συνήθως είναι το πρεβιοτικό. Αν μας έχει δώσει ο κτηνίατρος οδηγίες δίνουμε βάσει οδηγιών. Ωστόσο, η πιο φυσική λύση είναι ο ανανάς. Βέβαια τον αποφεύγουμε σε στάση διότι περιέχει σάκχαρα και ένζυμα τα οποία σε συνδυασμό με τα βακτήρια που υπάρχουν εκείνη τη στιγμή στο έντερο, μπορούν να δημιουργήσουν πιο έντονο πρόβλημα. Αν μας πει ο κτηνίατρος να δώσουμε κάποια φετούλα ανανά ή τον χυμό του, τότε το δίνουμε. Καλό είναι βέβαια να έχουμε στο σπίτι μας είτε Papaya Support της oxbow είτε Gatroplex της Bunny Nature είτε Diggestive Support της Oxbow, καθώς είναι φυσικά πρεβιοτικά. Απλά δεν μπορούμε να τα δίνουμε για μεγάλα διαστήματα και συχνά. Οπότε ακολουθούμε οδηγίες κτηνιάτρου και συσκευασίας.

Μπορούμε να του δίνουμε με το χέρι μας χόρτα ή κάποιο λαχανικό ασφαλές όπως αντίδι, ραδίκι, άνηθο για να κινηθεί το έντερο και με το λαχανικό να λαμβάνει και λίγα υγρά. Επίσης, αν μας κάθεται μπορούμε να κάνουμε ελαφρύ μασάζ στην κοιλίτσα.

Τέλος, φάρμακα όπως Primperan, παυσίπονο (μελοξικάμη-metacam, meloxidyl κλπ), anti-gas drops (σιμεθικόνη-Infacolic κλπ). Καλό είναι να τα έχουμε στο σπίτι μας, απλά δεν τα χορηγούμε ποτέ χωρίς την έγκριση και τις οδηγίες του κτηνίατρου. Αντιβίωση, καλό είναι να μην έχουμε σπίτι μας, καθώς δεν θα δώσουμε σε όλες τις παθήσεις την ίδια αντιβίωση και θα χαλάσει αν είναι σιρόπι ή σε υγρή μορφή. Αγοράζουμε μόνο όταν μας λέει ο κτηνίατρος ή μας χορηγεί ο ίδιος. Υγρή παραφίνη όπως το Nujol, θα πρέπει να δίνεται προσεκτικά ίσως με ένα μιξ φρούτου ή λαχανικών, καθώς μπορεί να προκαλέσει εύκολα εισρόφηση. Γενικά, είναι ένα έλαιο που δεν προτιμάται από τους εξειδικευμένους κτηνίατρους σε αντίθεση με τη σιμεθικόνη (πχ Infacolic).

Έχω προηγούμενη συνταγή κτηνίατρου από στάση, γιατί να μην την ακολουθήσω;

Κάθε στάση είναι διαφορετική, καθώς προκύπτει από διαφορετικές αιτίες. Ακόμα κι αν προκύπτει από την ίδια αιτία, δεν σημαίνει πως η στάση θα είναι της ίδια έντασης και της ίδιας σημασίας. Κάθε στάση θα πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν διαφορετικό περιστατικό ακόμα και αν ο κτηνίατρος χορηγεί την ίδια συνταγή. Εμείς, θα πρέπει να επικοινωνούμε και να επισκεπτόμαστε τον κτηνίατρο ΑΜΕΣΑ.

Μην ξεχνάτε πως μια στάση εύκολα μπορεί να χειροτερέψει αν δεν δώσουμε την απαιτούμενη σημασία. Δεν χρειάζεται άγχος, καθώς μπορεί να το μεταφέρουμε στο κουνελάκι μας. Μην ξεχνάμε πως είναι συναισθηματικά ζωάκια. Επιπλέον, πάνω στο άγχος μας μπορεί να κάνουμε πολλά λάθη. Άλλωστε τι ποιο απλό από το να καλέσουμε τον κτηνίατρο; Ποτέ μα ποτέ δεν ξεχνάμε το κουτί πρώτων βοηθειών. Προσωπικά, μου έχει φανεί σωτήριο αρκετές φορές. Συντονιστείτε μαζί μας για περισσότερα νέα στο facebook  στο like page μας και στο  group μας, αλλά και στο instagram. Καλό μήνα και ευχόμαστε όλα τα κουνελάκια να είναι υγιέστατα και να μην περνούν τέτοιες καταστάσεις!